खोटाङ, २४ असार । खोटाङ र ओखलढुङ्गाको सीमानामा पर्ने रभुँवाबजारबाट उत्पादन गरिने दूधकोशी जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजनाको पावरहाउ निर्माण गरिने ठाउँसम्म पुग्ने सडक निर्माण गर्न समझदारी कायम गरिएको छ । नेपाल विद्युत प्राधिकरण, दूधकोशी जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजना र हलेसी तुवाचुङ नगरपालिकाबीचमा धितुङको रातेखोलादेखि बैखुखोलासम्मको साढे तीन किलोमिटर कन्ट्रक्सन एक्सेस रोडको ट्र्याक खोल्ने समझदारी–पत्रमा हस्ताक्षर भएको हो ।
खोटाङको रावाबेँसी गाउँपालिका–३ लामीडाँडा र ओखलढुङ्गाको चिशङ्खुगढी गाउँपालिका–६ भदौरेको सीमानामा पर्ने रभुँवाबजारबाट ६३५ मेगावाट क्षमताको जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजनाको हलेसी तुवाचुङ नगरपालिका–८ धितुङमा रहने पावरहाउससम्म पुग्ने सडक निर्माण गर्नका लागि समझदारी कायम गरिएको जनाइएको छ । रु एक करोड बराबरको बजेटमा उपभोक्ता समितिमार्फत जलविद्युत आयोजनाको पावरहाउसस्थल पुग्ने सडक निर्माण गरिने र उपभोक्ता समितिले दश प्रतिशत लगानी गर्ने समझदारी भएको हलेसी तुवाचुङ नगरपालिकाका नगरप्रमुख विमला राईले जानकारी दिनुभयो ।
पावरहाउस निर्माणस्थलसम्म पुग्न र फर्कनका लागि करिब नौँ महिनाभित्र एक्सेस रोड बनाएर सञ्चालनमा ल्याउने समझदारी–पत्रमा उल्लेख छ । लामीडाँडाको रभुँवाबजारमा २०० मिटर अग्लो बाँध हालेर बनाइने जलाशयबाट १३ दशमलव ३० किलोमिटर हेडरेस सुरुङमार्फत धितुङमा पानी खसाएर विद्युत उत्पादन गर्ने लक्ष्यका साथ नेपाल सरकारले आयोजनाको काम अघि बढाएको हो ।
नेपाल सरकारले राष्ट्रिय गौरवकको आयोजनामा राखेको दूधकोशी जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजनाका लागि अहिले उक्त आयोजनाले ओगट्ने खोटाङ, ओखलढुङ्गा र सोलुखुम्बुका जग्गा अधिग्रहणको प्रकृया अघि बढाइएको छ । आयोजना सञ्चालन गर्दा खोटाङको १३ हजार रोपनी, ओखलढुङ्गाको नौँ हजार रोपनी र सोलुखुम्बुको ५०० रोपनी जग्गा अधिग्रहण हुने जनाइएको छ ।
जलविद्युत आयोजना सञ्चालनका लागि सरकारी जग्गाबाहेक करिब २० हजार रोपनी सार्वजनिक जग्गा अधिग्रहण हुने अनुमान गरिएको छ । खोटाङको रावाबेँसी गाउँपालिकाका पाँच हजार ३०४ कित्ता, ऐँसेलुखर्क गाउँपालिकाका ५२२ कित्ता, ओखलढुङ्गाको चिशङ्खुगढी गाउँपालिकाका दुई हजार ४०९ कित्ता जग्गा अधिग्रहणको काम भइरहेको छ । अधिग्रहण भएका जग्गाधनीहरुले आयोजनाले मुआब्जा दिन ढिलाइ गरेको भन्दै गुनासो समेत गरिरहेका छन् ।
आयोजनाबाट तीन जिल्लाका एक हजार १५० घरधुरी प्रभावित हुने विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डिपिआर)ले देखाएको छ । खोटाङका ६५७, ओखलढुङ्गाका ४७९ र सोलुखुम्बुका १४ गरी एक हजार १५० घरधुरी प्रभावित हुने भएका हुन् ।
दूधकोशी जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजनाका लागि नेपाल सरकारले यस वर्ष करिब एक करोड बजेट विनियोजन गरेको छ । आर्थिक वर्ष २०७९÷०८० को बजेट प्रस्तुत गर्दै अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले उक्त जानकारी दिएसँगै दूधकोशी जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजना निर्माण हुने पक्का भएको छ ।
आयोजना निर्माण सम्पन्न भएपछि वार्षिक तीन अर्ब ४४ करोड ३० लाख युनिट ऊर्जा उत्पादन हुने विद्युत प्राधिकरणले जनाएको छ । यसमध्ये हिउँदको समयमा एक अर्ब ३५ करोड ८० लाख र वर्षायाममा दुई अर्ब आठ करोड ४० लाख युनिट विद्युतीय ऊर्जा उत्पादन हुने डिपिआरमा उल्लेख छ ।
जापान सरकारको सहयोगमा कोशी बेशिन अध्ययन गुरुयोजना अन्तरगत वि.सं. २०४२ सालमा पहिचान भएको दूधकोशी जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजना लामो समयपछि उत्पादनको प्रक्रिया शुरु भएपछि स्थानीय बासिन्दा हर्षित भएका छन् । दूधकोशी जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजना सञ्चालनमा आएपछि विद्युतीय सेवासँगै रभुँवाबजारमा बन्ने करिब २२० मिटर गहिरो दूधकोशी जलाशयमा डुङ्गा सयर, माछा पालन तथा पर्यटन प्रवद्र्धनमा सहयोग पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ ।
दूधकोशी जलाशययुक्त आयोजना सञ्चालन हुँदा रभुँवामा बन्ने जलाशयमा त्रिधार्मिकस्थल हलेसी आउने पर्यटकलाई डुङ्गा सयर गराउन सकिने जनाइएको छ । दूधकोशी जलाशययुक्त आयोजना सफल पार्न खोटाङका स्थानीय बासिन्दा एवम् नेकपा एमालेका केन्द्रीय सदस्य रमेश पौडेलको संयोजकत्वमा तीन जिल्लाका प्रतिनिधि सम्मिलित सरोकार समाजसमेत गठन गरिएको छ ।
करीब रु दुई खर्ब लगानीमा सम्पन्न हुने दूधकोशी जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजना पाँच वर्षभित्र सम्पन्न हुने विद्युत प्राधिकरणले जनाएको छ । निक्कै ठूलो धनराशी खर्च हुने दूधकोशी जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजना वैदेशिक ऋण सहयोग, नेपाल सरकार र वित्तीय संस्थाको लगानीमा क्रमागत रुपमा सम्पन्न गरिने जनाइएको छ ।
